Literaire evenementen

Het Letterenhuisfestival

Op 5 mei bezocht ik de tweede editie van het Letterenhuisfestival. De stad (en dan voornamelijk de omgeving rond het Letterenhuis) was gehuld in een literaire sluier. Op diverse plekken in de stad waren er geschriften, tekstjes en poëzie terug te vinden. Het Letterenhuis zelf stond voornamelijk in het teken van Hugo Claus. De expo die daar loopt over het leven van Claus, Hugo Claus. Achter vele maskers, was het uitgangspunt voor de tweede editie van het festival. Het thema was dan ook: Ieder zijn Claus.

Mijn Letterenhuisfestival begon op een bankje op het pleintje aan de Engelse beurs. Onder een warm lentezonnetje zocht een tekst De kreeft verkoeling onder de bomen. Een stukje tekst uit Claus' roman Het jaar van de kreeft. Nadien ging ik een kijkje nemen in het Letterenhuis zelf. Wat meteen opvalt, is de grote tekst van Claus op de gevel naast het gebouw. Het werd meteen duidelijk dat hij een grote rol speelt tijdens het festival.

Mijn laatste bezoek was nog niet zo lang geleden, maar de expo over Hugo Claus had ik nog niet bezocht. Ik liep eerst nog even door de permanente tentoonstelling en ging daarna naar de bovenste verdieping. Daar werd het leven van Hugo Claus van A tot Z voorgesteld. De bezoeker krijgt een inkijk in de carrière van de auteur, maar ook zijn (vaak) turbulent persoonlijk leven werd voorgesteld. Ik zag vele, met de handgeschreven, manuscripten en foto's. Hieruit blijkt dat de naam van de expositie niet beter gekozen had kunnen zijn. Hugo Claus kan je namelijk niet in een vakje onderbrengen. Hij was een fenomenaal dichter, auteur, toneelschrijver, regisseur, schilder én zelfs een acteur. Hugo Claus, achter vele maskers, is dan ook een fantastische naam om het leven van deze veelzijdige man weer te geven. Ik geef toe dat ik geen echte kenner ben wat Hugo Claus betreft en daarom was het fijn om meer over hem te weten te komen door de tentoonstelling.

Ik leerde nog meer over zijn leven en levenswerk door de rondleiding in het depot van het Letterenhuis. Met een speciale lift zakten we onder begeleiding van een bedreven gids naar de kelderverdieping van het Letterenhuis. Hier bevindt zich het literaire archief. De rekken bevinden zich dicht tegen elkaar en door een ingenieus systeem kunnen ze uit elkaar geschoven worden. Dit alles om plaats te besparen en om de manuscripten, geschriften en brieven goed te kunnen bewaren. Ook deze rondleiding staat in het teken van Hugo Claus. We bekijken enkel de gangen met geschriften die een link hebben met de auteur. Zo konden we de originele manuscripten van Hendrik Conscience bekijken: een fantastische ervaring! Ook zagen we enkele brieven van Claus aan zijn uitgeverij. Onze gids had Hugo Claus al een aantal keer ontmoet en hij wist ons veel over zijn leven en zijn werk te vertellen. Zo zei hij dat je aan de manuscripten (geschrift en stijl) duidelijk Claus' achteruitgang door de Alzheimer kon zien. Zijn manuscripten werden steeds minder samenhangend en duidelijk.

Na het Letterenhuis maakte ik nog een wandelingetje in de buurt. Ik genoot van het zonnetje, at een ijsje en kwam Jeroen Olyslaegers tegen. Nadien zette ik mijn wandeling voort en passeerde de erfgoedbibliotheek. Ik was jammer genoeg net te laat voor de rondleiding in de Nottebohmzaal. Deze rondleiding staat al een tijdje op mijn to-do-lijstje.

Het doel van het Letterenhuisfestival was om het literair archief zichtbaar te maken. Zo begint het pas te leven! De organisators zijn hier zeker en vast in geslaagd. Het archief werd zichtbaar door rondleidingen, tentoonstellingen, muziek en geschriften in de stad. Hierdoor blijkt ook dat Hugo Claus 10 jaar na zijn dood nog steeds inspireert. Andere auteurs, kunstenaars, muzikanten, kortom artiesten, nemen zijn werk nog steeds als uitgangspunt. Zo blijft hij toch nog voortleven. Iedereen ontwikkelt zo zijn eigen Claus en tijdens het Letterenfestival kan iedereen ook andermans Claus ontdekken. Een mooi initiatief!

Boekenplein

Een overweldigende geur van koffie en oude, vochtige boeken dringt meteen mijn neusgaten binnen wanneer ik het Boekenplein betreed. Op de achtergrond rustgevende pianomuziek en een zacht zonnetje dat zich steeds meer laat zien. Een ideaal kader om te snuisteren tussen tweedehandsboeken en -strips. Ik loop van tentje naar tentje en bekijk de boeken die me interesseren. Wat mij meteen opvalt, is het grote verschil in kwaliteit tussen de boeken. Sommige boeken zijn erg oud, maar nog in perfecte staat. Andere hangen nog nauwelijks aan elkaar en vertonen veel vochtvlekken. Het aanbod is enorm groot en divers. Jeugdboeken, prentenboeken, dichtbundels, mini-boeken, strips, kookboeken, romans, thrillers ... Ik vind een aantal speciale boeken die meteen mijn aandacht trekken. Bijvoorbeeld de extreem kleine boekjes, prachtige prentenboeken die al meer dan 50 jaar oud zijn, oude boeken over de dieren in de Zoo van Antwerpen en een oud boek over de geschiedenis van Wommelgem (mijn woonplaats). Wat ook merkwaardig is, is de ongedwongen vriendelijkheid van de verkopers. Iedereen is vriendelijk en ongelooflijk dankbaar. Wanneer ik een boek koop, word ik steeds uitvoerig bedankt omdat ik de moeite deed om naar het Boekenplein te komen.

Mijn buit na een paar uur kuieren op het Boekenplein: Een oud prentenboek over de Avonturen van Alice in Wonderland, een Tinyboek in perfecte staat uit 1963 en een zomerse roman over een verboden liefde in de vroege 20ste eeuw. Ik betaalde voor deze drie boeken slechts 9 euro. Fantastisch, toch? Op het Boekenplein gaan ze mij zeker nog eens terug zien. Een ideale activiteit voor tijdens de zomervakantie.

Ik bezoek nadien ook de nabijgelegen stadsbibliotheek Permeke. Het is de eerste keer dat ik deze bibliotheek een bezoekje breng. Wat me meteen opvalt, is hoe modern het gebouw is. Mijn aandacht gaat direct naar het ingenieuze systeem om geleende boeken terug binnen te brengen. Dit is zo modern dat het futuristisch aanvoelt. Ook het interieur van de bibliotheek is strak en modern. Doordat de ruimte optimaal benut wordt en er vele ramen zijn, komt er veel natuurlijk licht binnen. Dit zorgt voor een rustgevend effect en zo heb je meteen een goed overzicht over de hele bibliotheek.

De jeugdboeken zijn eerder afgezonderd in een speciale jeugdzone. Hierin maakt de bibliotheek nog een onderscheid tussen boeken voor kinderen uit de lagere school en middelbare school. Er is ook een speciale UrbanBib ingericht. Dit is een plaats in de bib waar jongeren rustig kunnen lezen. Een installatie rond de 'urban culture' met een lounge zithoek, opname- en videomateriaal, schermen en koptelefoon, ... Er worden ook steeds leessuggesties uitgelicht die 'urban' zijn. Een boek over straattaal, een fotoboek met foto's van graffiti over de hele wereld, een dichtbundel met rap, een strip over een bende, ... Er is ook een interactieve stadsmuur met 20 luisterpunten met geluiden uit de stad. Dit plekje binnen de bibliotheek is dus een echt, op zichzelf staand deel waar jongeren terecht kunnen om op een brede manier kennis te maken met literatuur en cultuur. De UrbanBib organiseert vaak evenementen zoals workshops poetryslam, rap en graffiti.

De bibliotheek heeft ook een speciale tool om leerlingen (in schoolverband) kennis te laten maken met de bib. De Antwerpse bibliotheken ontwikkelden een heel nieuw concept voor jongeren. BIBIT is een gratis app voor leerlingen van 12 tot 15 jaar om individueel of in groepsverband de bib te ontdekken. Ze leren op een interactieve manier de bibliotheek kennen en om te werken met de onlinecatalogus.

De leerlingen uit de eerste graad kunnen zeker en vast aan de slag met de BIBIT-app. Velen zullen dit leuk vinden omdat ze op een interactieve manier de bibliotheek leren kennen met behulp van hun smartphone. Dit zou perfect kunnen dienen als eerste kennismaking. De leerlingen kunnen nadien wat ze geleerd hebben toepassen op boeken die ze zelf willen lezen. Of je kan de leerlingen een boek laten zoeken voor een klasgenoot. Je kan een soort 'datingbureau voor boeken' organiseren, waarbij elke leerling een aantal leesvoorkeuren (soort boek, genre, aantal pagina's, eerder gelezen boeken ...) op een fiche schrijft. Deze fiches worden uitgewisseld zodat elke leerling een fiche heeft van zijn/haar klasgenoot. Met deze informatie gaan de leerlingen dan op zoek naar een geschikt boek. Voor leerlingen uit de eerste graad kan je ook een boekenbingo maken. Op deze bingo kunnen opdrachten staan zoals 'lees de eerste pagina uit een jeugdboek dat jou aanspreekt', 'ga op zoek naar een strip over de Tweede Wereldoorlog', 'zoek een boek dat een prijs won,' ... Wie het eerst zijn kaart vol heeft, heeft gewonnen. Je kan hier een motiverende prijs aanhangen zoals een boekenbon, dichtbundel, drankje ... Natuurlijk kan je er als leerkracht ook voor kiezen om samen te werken met de UrbanBib. Zij zoeken graag een geschikte activiteit voor jouw klasgroep.